Wat als ‘gewoon balans houden’ niet zo vanzelfsprekend is?

Het nieuwe jaar is aangebroken en dat is voor veel mensen het startsein om weer naar de sportschool te gaan en wat kilo’s kwijt te willen. Er zijn een hoop mensen die daar mee bezig zijn, maar er zijn ook veel mensen die zich daartegen verzetten en vertellen over hun methode; gewoon de balans vinden en houden in je eetpatroon. Lekker bewegen, niet denken in goed en fout eten en genieten met mate. Zo simpel kan het zijn. Maar wat als dat ‘gewoon’ niet zo vanzelfsprekend is? Wat als balans houden totaal niet lukt? Wat nu als je, net als ik, al jaren struggelt met eten, geheel gehersenspoeld bent door alle diëten en bij God niet meer weet wat je eigenlijk aan het doen bent?

Acht jaar diëten

Toen ik gisteren in de sportschool op een matje zat uit te puffen van de verdomde maar fijne lunges met gewichten, kwam ik tot het besef dat ik de afgelopen acht jaar met afvallen bezig ben geweest. Acht jaar lang stond mijn leven in het teken van diëten, de weegschaal, het niet willen zondigen en het toch doen, het vele afvallen én het vele aankomen. Als ik gemotiveerd was ging ik als een speer. Voelde ik me niet oké en liep het even niet zo lekker, dan kon ik kilo’s aankomen. Dan kán ik kilo’s aankomen. Er is echter één verschil tussen nu en al die acht jaar dat ik een poging heb gedaan om op mijn voeding en beweging te letten; ik deed het voorheen alleen om gewicht te verliezen, terwijl ik nu steeds meer denk aan mezelf, mijn gezondheid en wat ik nodig heb om me energiek en fit te voelen. Ik denk niet meer in maat 36, ik denk niet in 10 kilo afvallen en ik denk niet in ‘ik moet sporten want ik moet calorieën verbranden’. Of nou ja, de gedachte is er af en toe nog wel, maar ik ben me er bewust van en probeer dat om te denken. Waar ik me nu namelijk op (probeer te) focus(sen) is gezondheid, fitheid, energiek zijn. Mezelf de moeite waard vinden en daar naar handelen. En eigenlijk is dat de grootste stap die ik in de afgelopen -pak ‘m beet- 10 jaar heb gemaakt.

Balans

Feit is en blijft dat ik bij lange na nog niet ben op het punt dat ik wil zijn. Dat ik de afgelopen maanden wat kilo’s eraan heb gegeten is echt niet een teken dat ik iedere avond met een flesje water op de bank zat. Of dat ik ontbeet met magere kwark met banaan. Iedere idioot snapt dat er voor meer kilo’s meer eten nodig is. Ik heb er gewoon ontiegelijk veel moeite mee en dat mogen jullie ook best weten. De afgelopen jaren heb ik bewezen dat ik heel strak volgens een dieet kan leven maar ik ben ook iemand die de broodjes hagelslag achter elkaar naar binnen kan werken, dagenlang, met een reep chocola op de bank duikt en momenten niet zo goed voor haarzelf zorgt. Sommige mensen kunnen zich dit permitteren en pakken het normale, gezonde en energieke leven daarna weer op. Ik blijf óf hangen in die spiraal, óf ik kan weer keihard op dieet in de hoop de boel te compenseren. En dat is iets waar ik echt al een tijd voor aan het werk ben. Balans. Het blijft een terugkerend onderwerp in mijn leven maar het is wat het is. Op diverse vlakken ontbreekt het me aan balans, en voeding is daar één van. De bodypositivity movement heeft me echt wel een zet in de goede richting gegeven want als je ‘ gewoon’ goed voor jezelf zorgt, dan moet dat balans er wel komen. Maar dat ‘gewoon’ ben ik na al die jaren nog steeds een beetje kwijt. Ik bekijk mezelf absoluut positiever, ik vind mezelf er prima uitzien, maar zoals ik laatst al op Instagram vertelde: ‘ik voel me wel goed over mezelf, maar nog niet ín mezelf’. En dat dekt eigenlijk de lading wel. Bodypositivity heeft het afgelopen jaar veel voor mijn zelfbeeld gedaan. Maar qua eetgedrag, alle dieetregels, in goed en fout eten denken en iedere dag vechten met alle keuzes ben ik nog niet veel opgeschoten.

Goed voor je lichaam zorgen i.p.v. afvallen

Ik ben maar een mens. Ik ben moeder, ik ben blogger maar ik ben ook gewoon maar iemand die niet alles onder controle heeft. Helaas. Daar is eten een groot voorbeeld van. Het is kut, maar de waarheid. Ik ben niet altijd even sterk, ik ben een vreselijke jojo’er en ja, ik ervaar na al die jaren nog steeds de druk van ‘afvallen bovenaan mijn prioriteitenlijstje zetten’. Rosanne zegt het zo ontzettend mooi op haar blog;

‘Als je wil afvallen met de onderliggende gevoelens van haat, schaamte of walging geloof ik niet dat je gelukkig gaat worden. Is het niet een veel beter idee om niet de nadruk te leggen op afvallen maar op beter voor jezelf zorgen? Te leren om te houden van jezelf zoals je bent, met al je kwaliteiten en valkuilen. Om gezond te eten omdat je goed voor je lichaam wil zorgen in plaats van het uit te hongeren om je lelijke dikke lijf te veranderen (of jezelf vol te proppen met ongezonde dingen omdat je weer gefaald hebt) en om te genieten van eten zonder je daar schuldig om te voelen. Om te sporten om je energieker te voelen in plaats van alle calorieën die je ’s middags gegeten hebt er weer af te werken? Om meer tijd te besteden aan de dingen die er voor jou écht toe doen dan uren, dagen, weken te zoeken naar het wonderbaarlijke dieet wat WEL werkt?’

Niet perfect; wel minder slecht

Ze heeft een heel sterk punt want na al die jaren en na al die getallen op de weegschaal te hebben gezien, weet ik nu heel goed dat dat mijn geluk niet gaat bepalen. Sterker nog: ik durf met 100% zekerheid te zeggen dat ik momenteel gelukkiger ben dan toen ik mijn streefgewicht aantikte. Wist ik alleen toen nog niet. Maar, en dat probeerde ik ook uit te leggen in mijn artikel ‘ik mis de middenweg in bodypositivity’: dat ik dit zo voel betekent voor mij (let op: voor mij) niet dat ik niet meer voor mezelf hoef te zorgen en dat ik mezelf ook helemaal prima vind met maat 46. Voor mij is -weet ik uit flink wat ervaring- aankomen namelijk een teken van een eetgedrag dat niet oké is. En dan moet ik misschien niet in slecht en goed eten praten, maar iedere dag flink calorierijk eten naar binnen werken is nu eenmaal niet zo best. De slapeloze nachten helpen daar trouwens absoluut niet bij mee, maar helemaal de schuld kan ik daar niet op schuiven. Het was namelijk al aan de gang voordat er überhaupt kinderen waren. Maar goed, slecht slapen is minder energie en minder energie is slechter voor mezelf zorgen. Wat weer resulteert in slechter eten en dus weer minder energie. You get the point. Het hoeft allemaal niet perfect; het moet gewoon iets minder slecht.

Niet vanzelfsprekend

Waar ik uiteindelijk naartoe wil, is dat ik een relatief stabiel gewicht behoud, lekker kan genieten van eten, me niet schuldig hoef te voelen als ik een gebakje eet omdat mijn vader jarig is of gewoon omdat ik dat zo gezellig vind met een vriendin of mijn moeder en dat ik na een broodje hagelslag in de middag gewoon de volgende dag weer voor een andere optie kiest. Ik wil die balans van gezond eten waar veel mensen zo makkelijk over praten maar wat zeker niet vanzelfsprekend is, genieten met mate, lekker sporten en dit niet zien als een moeten vanwege het afvallen en er niet al teveel mee bezig hoeven zijn. En die balans heb ik in de afgelopen tien jaar dan nog nooit gevonden; voor mijn gevoel ben ik de afgelopen weken wel al heel erg goed op weg. Mét een beetje hulp, maar soms moet je nu eenmaal accepteren dat je niet alles maar alleen kan doen. Daar ben ik de laatste jaren wel achter gekomen.

Vreetdag, lijndag & de normale dag

Toen ik steeds aan het Weight Watcheren was, had ik de volgende tactiek: ik deed zes dagen keihard mijn best, liet alles staan wat maar een beetje slecht was en liet me vervolgens op de zevende dag in de ochtend wegen bij mijn coach. Na dat moment at ik vervolgens alles wat los en vast zat. Waar ik op dat moment trek in had. Of dat nu croissantjes waren, een reep chocola of die zak chips waar ik al die tijd aan dacht, ik kocht het. Ik voelde me op die dag niet schuldig en pakte het afvallen de volgende dag weer op. In al die jaren voelde dit als een prima tactiek en daar heb ik ook vaker over geschreven (op Styleguide stond het vol met mijn afvalverhalen). Maar weet je wat? Als ik op die afvaldagen een verjaardag had, een stukje chocola pakte, een bakje chips wilde of toch een cracker met hagelslag, chocopasta of whatever koos, was dat schuldgevoel immens groot. Ik was op dieet en dan hoorde dat niet. Ik mocht alleen op die zevende dag en moest de rest van de week binnen de lijntjes blijven.

Dit is natuurlijk absurd gedrag en juist door dit jarenlang te doen, is alles veel meer ontspoord. Want is het niet veel menselijker om het wél te kunnen nemen als ik daar trek in heb? Om er wel ontiegelijk van te genieten als het nu eenmaal zo is? Ik heb ervan genoten, het was fijn, het was een bewuste keuze en nu weer verder met de orde van de dag. Helaas synchroniseert dat nog niet met mijn hoofd en is er al jarenlang zo’n strijd gaande binnenin. Ik zie chocola als iets fouts in plaats van als iets wat gewoon mag en kan.

Uitdaging

Voor mij is de grootste uitdaging mijn gedrag en voeding en beweging loskoppelen van het afvallen. Ik weet hoe ik moet afvallen, maar weet ik ook hoe ik normaal moet doen? Ik weet dat ik lekker moet gaan bewegen, maar kan ik dat ook los zien van de verbrande calorieën? Noem het een gedragsprobleem, noem het een eetprobleem, noem het de zoveelste bla bla onzin van iemand die al jaren struggelt, noem het zoals je het wil. Ik probeer alleen maar keihard aan mezelf te werken, iedere dag weer. Op een andere manier die als nieuw voelt. Door niet ‘afvallen’ maar ‘beter voor mezelf zorgen’ bovenaan mijn lijstje met goede voornemens te zetten. Simpelweg omdat ik dat verdien, omdat ik er mag zijn. Omdat ik trots op mezelf ben. Omdat ik mezelf ook goed ín mijn lijf wil voelen in plaats van alleen over mijn lijf. Fitter en vooral energieker. Ik durf te wedden dat er qua energielevel een hoop te behalen valt met mijn voedingspatroon. Na al dat diëten en vreten moet ik weer leren normaal te doen. Niet de vreetdag, niet de lijndag, maar de gewone dag. Ik moet weer ontdekken wat mijn lichaam nodig heeft, wat bepaalde voedingsmiddelen voor mijn lichaam doen, hoe ik door voeding en sport weer energieker kan worden en wat het mij kan brengen zonder in de term van de kiloknallers te denken.

Goede voornemen

Met het afvallen en aankomen hoop ik eindelijk eens korte metten te maken. Vorig jaar heb ik heel wat mooie stappen gemaakt qua kijk op mezelf, maar dat heeft me soms ook wat laks gemaakt. Naast het normale eten en het fijne bewegen, ben ik vooral hard aan mezelf aan het werken, in de hoop dat ik na tien jaar eens een normale relatie ontwikkel. Ik hoef geen fitgirl te worden, ik hoef geen 60 kilo te wegen en ik hoef geen afgetraind lijf. Sterker nog: ik hoef niet eens meer af te vallen. Echter hoef ik ook niet als een energieloos persoon door het leven te gaan die haar kinderen de hele dag door gezond voedsel voorschotelt en zelf in constante tweestrijd verkeert en dan toch maar weer een boterham met Nutella naar binnen werkt. Net als al die weken daarvoor. Als het in mijn hoofd op orde is en als ik eerlijk naar mezelf kan zijn dat ik goed voor mezelf heb gezorgd in 2019, vind ik dat een heel mooie stap. Het is geen kwestie meer van ‘-10 kilo is mijn doel!’ Het is nu een kwestie van ‘mijn gedrag op orde hebben’. Dat is een heel mooie en fijne verandering geweest het afgelopen jaar, mede door alle bodypositive-mensen. Met de zelfacceptatie zit het wel goed; nu tijd om aan de rest van de mindset te werken. En dat is mijn goede voornemen voor 2019. Helemaal in balans klinkt dan voor mij hopelijk net zo makkelijk en vanzelfsprekend als dat het voor anderen is.