‘Een meisje komt thuis met een cijferlijst. Voor alle vakken heeft ze een voldoende of zelfs een ruim voldoende maar voor taal staat er een 4. Die 4 trekt de aandacht. Ze krijgt bijles en de focus ligt zó op dit slechtere vak, dat de goede cijfers volkomen vergeten worden. Hierdoor worden haar kwaliteiten onderdrukt. Het kindje wordt onzeker, het zelfvertrouwen neemt af en ze vergeet even waar ze wél goed in is.’
‘De juf geeft een jongen de opdracht om een tuin te tekenen. De jongen pakt een vel papier en kleurt overal bloemen, kriskras over het hele vel heen. Bloemen in alle soorten en maten en in alle kleuren. Tussendoor staat er een boom en een stuk gras getekend. De juf vraagt wat hij aan het doen is en zegt dat het geen tuin is. ‘Bloemen zijn rood, gras is groen, een boom is groen en bruin en alles staat netjes naast elkaar’. De jongen tekent zoals de juf alles wil: op een rijtje, in het juiste formaat en in de kleuren zoals het ‘hoort’. Een klas hoger krijgt hij van een andere juf dezelfde opdracht. Dit keer doet hij zoals zijn vorige juf hem heeft opgedragen. De nieuwe juf vraagt wat hij doet en zegt dat het alles mag zijn zoals hij zijn tuin wil, zelfs als alles door elkaar heen staat. Het jongetje zegt: ‘ja, maar ik weet niet meer hoe dat moet. Dit is zoals het hoort.’
‘Tijdens een proefwerk krijgt een kind de vraag welk vervoersmiddel niet in het rijtje thuis hoort. We zien een auto, een bus, een vrachtwagen en een vliegtuig. Het kind kruist de vrachtwagen aan, maar dit wordt als fout bestempeld. Het antwoord is namelijk het vliegtuig, aangezien dat door de lucht gaat. Als er wordt gevraagd waarom het kindje de vrachtwagen heeft aangevinkt krijgt de juf de volgende uitleg: in de auto worden mensen vervoerd, in de bus worden mensen vervoerd en in het vliegtuig worden mensen vervoerd. In de vrachtwagen niet. En dit antwoord mag dan fout zijn in het proefwerk: de redenatie van het kind maakt het misschien wet het slimste kindje van de klas.’
Ik geef deze drie voorbeelden naar aanleiding van een presentatie die ik gisteren had in science center Nemo in Amsterdam. Op uitnodiging van Lego mocht ik, samen met Skyler, langskomen om een rondje Nemo te doen en om te luisteren naar de presentatie van Lego zelf. Ik dacht dat het weer een collectiepresentatie zou zijn, waar nieuwe producten centraal stonden. Altijd leuk, maar dit was veel en veel interessanter. Het maakte iets los in me.
Er wordt namelijk teveel gefocust op de gebreken in plaats van de mogelijkheden. Als kind krijg je niet altijd de tijd en het plezier om uit te vogelen waar je goed in bent en waar kansen liggen. Ze krijgen de ene toets na de andere en alles wordt gedaan zoals ‘het hoort’. Een kind hoort meer op ontdekkingsreis te kunnen gaan. Door creatief bezig te zijn kunnen kinderen ontdekken waar hun kansen en mogelijkheden liggen. De spreker tijdens het event vindt dat overal ter wereld de focus teveel ligt op de beperking en wil iedereen aanmoedigen om dat eens om te draaien. Om ideeën te creëren, mensen te helpen en te ontdekken waar de kwaliteiten liggen. Zodra je zelf dat vertrouwen in jezelf krijgt, zul je anderen meenemen in dit proces. Door zelfvertrouwen te creëren zul je ook zelfvertrouwen kunnen overdragen naar anderen. Door creatief bezig te zijn en creatief spel zijn de kansen en mogelijkheden eindeloos. Het fijne is om hier zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Ontdekken kan namelijk op jonge leeftijd. Júist op jongere leeftijd. Kindjes staan open voor alles en zien de wereld heel groot en vol mogelijkheden. Volgens de spreker geven we het systeem en de norm teveel macht en ligt er een te grote focus op het IQ. Waarom kijken we niet meer naar de SQ? De spirituele intelligentie. Dit kan absoluut de drijvende kracht zijn achter de persoonlijke ontwikkeling. SQ wordt gezien als een vorm van intelligentie betreffende het aanpakken en oplossen van levensvragen en zingeving. Het gaat daarbij vooral om het verbindend denken in de zin van je vermogen tot bezieling, je vermogen tot inzicht, creativiteit en je intuïtief vermogen. Niks geen IQ-testen, maar lekker creatief bezig zijn en jezelf ontplooien.
Het wordt kinderen lastig gemaakt om groots te dromen en een eigen wereld te creëren, juist omdat ze al zo vroeg volwassen moeten zijn met diverse testen en gespecialiseerde vakken op school. Waarom is er niet meer ruimte voor creativiteit en waarom zijn er geen vakken zoals zelfvertrouwen, lef, inspiratie en vrijheid? Kinderen krijgen hierdoor een beter zelfbeeld en geloven zo dat ze veel meer kunnen. Maar dankzij zelfvertrouwen en een beter zelfbeeld worden kinderen ook weer creatiever. Het heeft een goede uitwerking op elkaar.
De rol van een ouder kan hierin heel belangrijk zijn. Het is makkelijk om oplossingen aan te dragen of om dingen voor te doen zoals het ‘hoort’ te zijn. Maar de kinderen kunnen best zelf een eigen wereld creëren. Zelf op die ontdekkingsreis gaan. En dat kunnen ze doen door middel van Lego. En daar draaide de presentatie uiteindelijk om.
Creatief spelen met Lego zorgt voor zelfregulering: ze praten tijdens het spelen met anderen en praten met zichzelf. Ze leren hun eigen vaardigheden en emoties kennen en begrijpen en leggen verbanden tussen verschillende dingen. Ze kunnen zelf doen en maken wat ze willen en zo hun eigen wereld creëren. Er is geen goed of fout. Er staan voorbeelden op de doos en je koopt een Lego-doosje met het idee dat er een trein, auto of speeltuin van kan worden gemaakt. Maar het kind kan ook met alle blokken en figuren zelf maken wat ze leuk vinden en als ouder zijnde is het mooi om dit te stimuleren. Heeft je kind iets gebouwd wat totaal niet lijkt op een huis, maar vindt je kindje dat dit een huis is? Laat het zo en bouw het niet zoals het hoort. Stimuleer het kindje, laat het zijn eigen gang gaan en laat het zijn of haar eigen wereld en creativiteit ontdekken.
Een prachtige boodschap van Lego en een geweldige boodschap van de spreker die ze hebben ingehuurd. Ik was er door ontroerd en hoop dat ik met deze tekst toch een beetje heb kunnen overbrengen. Creatief spel en creatief bezig zijn in het algemeen is heel belangrijk. Gelukkig kreeg ik die ruimte vroeger. Ik stond altijd een onvoldoende voor geschiedenis maar bij ieder rapport kreeg ik weer te horen van mijn ouders hoe goed ik bezig was omdat de rest heel erg netjes was. Ja, ik was een ramp in geschiedenis. Nou en. Ik was weer goed in andere dingen, een kei in rekenen en taal en heb van dat laatste uiteindelijk mijn werk gemaakt. En nee, geschiedenis heb ik daarvoor echt niet nodig. Bovendien hadden mijn broertje en ik dozen Lego en Knex en mochten we maken wat we wilden. We tekenden, knutselden en maakten de meest bizarre dingen. Maar wat maakt het uit: we waren creatief bezig en hadden de grootste lol. En dat is waar het om gaat. En die gebreken? Die werden geaccepteerd. Er werd gekeken naar de dingen waar we wél goed in waren en de dingen waar wij plezier in hadden. Volgens mij is dat wat telt. Hopelijk kan ik dat ook overbrengen op Skyler.
Ik heb zelf Pabo-achtergrond en “herken” daarom veel van deze dingen. Ik vond het altijd verschrikkelijk als kinderen op stages knutselwerkjes moesten maken: precies op de lijntjes knippen die de juf had getekend, een dotje watten, 2 oogjes op de goede plek en het Sinterklaasje was klaar: 26 dezelfde Sinterklaasknutsels aan een lijntje, allemaal hetzelfde… Ik kon daar ook nooit zo goed tegen, waar is de creativiteit van kinderen? Die wordt gewoon weggedrukt door de volwassenen! Heel mooi dat Lego hier aandacht aan besteed!
Oohhh wat herkenbaar! En wat had ik hier inderdaad ook een enorme hekel aan! Ik vond het zoveel leuker om de kinderen vrije knutsel- en tekenopdrachten te geven!
Ik vond Lego als kind inderdaad fantastisch en wil heel graag dat ons mannetje ook met Lego gaat spelen. Bovendien hoop ik inderdaad dat ik hem op kan voeden met het gevoel dat het goed is om nieuwe ideeën aan te dragen, ipv dat alles volgens het boekje moet.
Mooi artikel! Ik deed vroeger ook altijd de meest gekke, zelf verzonnen spelletjes met mn zusje en met Lego, Duplo of whatever. Maar wat maakt het uit; we hadden lol haha
Wauw, krijg er kippenvel van! En het is de harde realiteit helaas… Weet nu al dat ik dit met Kyan zo anders ga doen! Lekker laten doen wat hij wil, trots zal ik altijd zijn!
En precies wat Manon zegt, 20 dezelfde dingen aan een lijntje, zonde, want de fantasie van die kleintjes is juist zo groot en mooi!!
Wat een mooi geschreven artikel, ik vind creativiteit ook heel belangrijk, en zoals Manon hier boven zegt over de plakwerkjes vind ik ook. Gelukkig is River op het kdv wel lekker crea Bea bezig en heb ik hier wel een paard met ogen op z’n bovenlip 😉 ik vind het heel goed dat Lego dit zo naar voren wil brengen!
Het is helaas waar… de kleuters moeten al een cito afleggen en worden al bekeken op welk niveau ze zitten. Gelukkig mogen de kindjes in Mandy haar klas op hun eigen manier knippen/plakken/verven. Er hingen vorig jaar dus 32 verschillende tekeningen over hetzelfde onderwerp !!
Interessant! Ik ben docent geweest dus herken veel dingen die je schrijft. het gaat om de balans denk ik en het type kind. Ik probeer Sam voor nu zoveel mogelijk te laten ontdekken en hem te volgen. Straks moet hij al genoeg op school.
Overigens heb ik wel één kanttekening: ik vind de Lego tegenwoordig helemaal niet zo uitdagend meer. Juist nu bestaat zo’n doos uit maar een paar onderdelen die dan in elkaar passen en een brandweerwagen vormen. Ik vond de Lego leuk toen ik klein was: dat je echt hele bouwplannen had om een manege te bouwen. Met wel duizend stukjes ofzo! Volgens mij is dat er nu helemaal niet meer…
Auteur
Wij hadden inderdaad vroeger een doos met blokken en daar kon ik van bouwen wat ik wilde. Maar het is er nog wel! Duplo voor de kleine met een doos volop met basisstenen (http://www.lego.com/nl-nl/duplo/products/play-and-discover/6176-basic-bricks), en Lego voor de iets oudere kindjes, ook met basisstenen (http://creative.lego.com/nl-nl/products/10682.aspx) waar je dus zelf van alles mee kunt maken 🙂 Daarnaast heb je alle thema dozen, die wel extra veel gepromoot worden inderdaad 😉
Dat vind ik ook zo jammer! Soms was je met het hele gezin bezig om zo’n bouwsel af te krijgen.
Ik heb ook een Pabo achtergrond en herken precies wat je schrijft. Zo gaf ik eens een knutselopdracht waarbij de kinderen een kerstboom mochten maken zoals zij dat wilde. Een kind was klaar en liet het aan de vaste juf van de groep zien en die zei letterlijk: ‘Je loopt het af te raffelen, daar moeten nog ballen, daar strikjes en daar een slinger’. Ik vond dat ZO erg, het kind liep echt teleurgesteld weg.
Het is zo jammer dat het in deze maatschappij om presteren, presteren en nog beter presteren gaat…
Ik vind het vreselijk, al die prestatiedwang… Zelfs op de peuterspeelzaal beginnen ze al met toetsen! Mijn opa was docent tekenen en gaf altijd in de eerste les de opdracht: ‘teken een locomokipkachelfantje’. Aan het eind van het jaar gaf hij dezelfde opdracht en als ze creatiever waren geworden was zijn missie geslaagd! Ik zou willen dat meer docenten zo dachten ipv al dat getest, gelabel en gepush…
Wat een prachtig artikel Shirley! Vroeger werd er bij nooit gereageerd op werkjes of rapporten. En als er gereageerd werd was het nou mooi! Ik nam mij voor dit anders te doen. Als ik zie wat mijn kinderen knutselen en hoe creatief ze beiden al zijn dan denk ik dat dat al geslaagd is. Ik neem met Ella altijd haar rapport door en dan lees ik voor wat er staat. De positieve dingen benoem ik altijd extra uitbundig. Ella komt altijd met dingetjes terug waar ze iets in ziet wat ze ervan kan maken. Soms denk ik weleens help komt ze weer aan met haar verzamelwoede. Maar als ik dan zie dat ze lekker bezig is en spontaan iets bedenkt dan ben ik gewoon trots.
Wow, wat een mooi artikel. Fijn om ook de reacties te lezen. Dat er meer zijn die zich hierin herkennen en er rekening mee houden. Zelf ben ik daarom erge fan van sensopatisch spelen; het ontdekkend spelen met zintuigen en vormeloos materiaal. The sky is the limit en er wordt een hoop gevraagd van de fantasie, motorisch en cognitief vermogen van het kind!
Mooi geschreven en zó waar! Als jonge kindjes de ruimte krijgen hun creativiteit de vrije loop te laten en niet worden ‘afgestraft’ omdat ze de dingen niet volgens het boekje doen. kunnen er zulke mooie dingen ontstaan. Ik wil Lise ook heel graag vrij laten en haar zelf laten ontdekken wat ze leuk vindt en waar ze goed in is. En Lego is super. We hebben laatst een hele ton vol blokjes van mijn schoonouders gekregen. Ik kan niet wachten tot ze daar lekker mee kan gaan bouwen 🙂
Laatst met de iq test van BNN had ik het er thuis nog over dat ik zo slecht was in die “wat is niet juist” rijtjes omdat ik 5 verklaringen in m’n hoofd heb waarom iets niet zou kunnen passen en inderdaad, daar werd ik vroeger door de slechtere leerkrachten op afgerekend als ik iets buiten de box bedacht had.
Hopelijk past het onderwijs zich hier in de toekomst op aan. Al zullen de slechte leerkrachten er moeite mee hebben.
Dit is dus ook een van de redenen waarom mijn dochter volgend jaar wanneer ze 4 wordt naar een vrije school gaat. Ik ben zelf helemaal geen antroposoof maar ik weet dat ze hier de eerste jaren heel erg inzetten op de sociaal emotionele ontwikkeling en later pas op cognitie en dat vind ik heel belangrijk.
Ik vind het erg leuk om deze reactie te lezen. Zelf heb ik als kind ook op de vrije school gezeten en heb daar hele goede herinneringen aan! Ontzettend veel leren maken en in en met de natuur leren spelen. Tuinbouw gehad, boerderijkunde, tekenen, schilderen, handenarbeid gevolgd en veel creatieve dingen gemaakt. Leuk om te zien dat er steeds meer mensen voor kiezen die niet perse zelf antroposofisch zijn:-)
Super artikel! Creatief zijn kent geen regels denk ik maar altijd. Vind het jammer dat kindjes tegenwoordig te snel opgroeien. Ik vind dat ze lekker alles zelf moeten ontdekken, lijkt me ook dat ze dan beter ontwikkelen.
Zo, net even de tijd genomen om het artikel écht te lezen. Ten eerste, complimenten! Goed, leuk, vlot en interessant geschreven. Het zet je echt aan het denken. Ik vind het belangrijk dat kinderen ‘vrij’ opgevoed worden. Niet zo zweverig hoor, maar als ik bijvoorbeeld een vraag stelde waarom iets zo was of waarom iets wel/niet mocht, kreeg ik vaak te horen; gewoon, het is nou eenmaal zo. Het mag niet, omdat papa dat zegt. Klaar. Geen uitleg niets.. Terwijl het zo belangrijk is!
Mooi artikel, helemaal mee eens! Ik merk het ook bij mijn zusjes, ze zaten eerst op een school, waar ze in de kleuterklas al toetsen moesten maken! Ze konden amper lezen of schrijven, maar wel toetsen maken, waar slaat dat op?
Echt een super artikel!
mee eens…en waarom krijgen we hier in NL bijles in dat waar we niet goed in zijn? Je zou bij wijze van spreken bijles moeten krijgen in waar je wel goed in bent. Ik snap dat een bepaalde basis belangrijk is, maar volgens mij wordt er niet voldoende gekeken en nadruk gelegd op de goede dingen…zou volgens mij beter zijn voor het zelfvertrouwen. We hebben een soort van zesjes-cultuur of hoe je het moet noemen, lekker gemiddeld.