Onze oudste zit inmiddels in groep 8. Een mega spannend jaar met een eindmusical, kamp, de doorstroomtoets en natuurlijk het definitieve schooladvies. Het idee dat mijn eerste baby volgend jaar op de middelbare school rondloopt, vind ik toch wel lastig. Ik heb niet zo heel veel moeite met het feit dat mijn kinderen groeien en de verschillende fases die daarbij horen, maar groep 8 is toch wel een ding. Gisteren hadden we hét gesprek op school: welk schooladvies mag hij gaan volgen? En over dat schooladvies wil ik iets schrijven.
Eerste schooladvies
In groep 6 wordt, op veel scholen, een eerste schooladvies gegeven. Ja, dat lees je goed: in groep 6. Dit doen ze ter informatie, om de kinderen en ouders alvast een klein beetje voor te bereiden op wat komen gaat in groep 7 en 8. Aan de hand van de dan al behaalde resultaten en de werkhouding denken scholen op dat moment een keurig advies te kunnen geven. Ik ben het daar niet mee eens. Nu ben ik sowieso niet echt prestatiegericht en vind ik het belangrijker dat mijn kind plezier heeft en op zijn plek zit, maar met zo’n voorlopig advies druk je al vrij snel een stempel op het dan nog jonge kind.
Groep 6
Bij ons was groep 6 rommelig. Niet alleen waren er veel wisselingen qua docenten, maar de klas kreeg ook te maken met kinderen die gingen pre-puberen. Nou, dan heb je de poppen aan het dansen. Ook ons kind, dat op dat moment 9 was, zat er niet lekker in. Aan het eind van het jaar hadden we een gesprek met de juf over zijn rapport én dus dat voorlopig advies. De juf, die daar net twee maanden zat vanwege alle uitval en wisselingen, gaf ons de volgende boodschap: ‘We denken dat jullie zoon vmbo-kader aan gaat kunnen. Misschien, als hij zijn best nog gaat doen, redt hij de mavo.’ Nu waren wij het daar niet helemaal mee eens. Laat ik vooropstellen dat er níks mis is met vmbo en dat we, als we zeker wisten dat dat zijn niveau zou zijn, daar helemaal content mee zouden zijn. Maar de resultaten van de jaren daarvoor lieten heel wat anders zien. Makkelijk leren, hoge schoolcijfers, goede werkhouding, alleen soms een beetje middelmatig op de grote toetsen. Oh, en hij liep wat achter op begrijpend lezen.
Groep 7
De sprong naar groep 7. De klas wordt rustiger, de kinderen vinden allemaal hun plek en de vaste juf zorgt voor een stabiele basis. Ons kind start met begrijpend lezen niveau groep 6, maar kan al gauw de sprong maken naar groep 7 en zelfs groep 8. Halverwege het jaar gaan we op gesprek om het rapport te bespreken en opnieuw een voorlopig schooladvies te horen. Hij heeft alle ‘balkjes’ op groen, heeft een 100 procent score op zijn toetsen en we horen de boodschap: ‘als je zo doorgaat, kun jij makkelijk havo of zelfs vwo gaan doen.’ Nou lieve mensen, ook dat moet je niet zeggen tegen een dan 10-jarige. Ons kind denkt dat alles in the pocket is, doet alles op zijn dooie gemakje en aan het eind van groep 7 horen we het dan voorlopig schooladvies mavo/havo. Maar we krijgen ook de boodschap mee: ‘hij doet het heel goed maar die 100 procent score het eerste half jaar, kan een kind eigenlijk nooit vasthouden. Dit ligt in lijn der verwachting.’ Kind weer in de rats want ‘ik heb het helemaal verpest.’ Komt trouwens niet bij ons vandaan want mavo/havo is een prachtig schooladvies. Maar we hebben gemerkt in de klas dat het écht een ding is en dat kinderen toch een bepaalde verwachting hebben en daar ook flink aan proberen vast te houden.
Groep 8
Flash forward naar groep 8. Ons kind heeft een school in zijn hoofd en daar kan hij alleen terecht met een havo-advies of hoger. Aan het begin mogen alle kinderen een doel formuleren voor de eerste maanden van het schooljaar en hij is vrij duidelijk: ‘ik wil naar de havo’. Zijn begrijpend lezen is inmiddels boven niveau, zijn werkhouding top. Hij wil nog steeds liever gamen dan lezen en huiswerk maken, maar soit. De toetsen op school maakt hij goed en volgens de juffen zijn de IEP-toetsen bizar goed gemaakt. Gisteren hadden we hét gesprek op school. ‘Je hebt het zo goed gedaan de afgelopen jaren en dit schooljaar en we zien je groeien. We kunnen niet anders dan jou havo/vwo als schooladvies meegeven.’
Twee jaar groei
Tussen groep 6 en groep 8 zit een wereld van verschil. Qua schoolniveau, maar ook qua kind. Nu is ons kind behoorlijk jong (hij is net 11 geworden en is dus ook 11 als hij naar de brugklas gaat), maar in alles moeten kinderen zich ontdekken. De stap naar de bovenbouw, naar nieuwe docenten, andere lesstof. Tussen groep 6 en 8 zit twee jaar waarin er nog zoveel gaat gebeuren. We hebben gezien dat het advies al best vroeg een stempel drukte. In groep 6 op een negatieve manier want ‘ik ga niet meer omhoog en het hoeft ook allemaal niet meer’ en in groep 7 op een te lakse manier want ‘ik heb het allemaal wel in the pocket en het komt wel goed’. Pas eind groep 7 merkten we dat hij er klaar voor was om het schooladvies te horen, om te begrijpen wat dat nu precies inhoudt en waar hij nog aan kan werken om het eventueel omhoog te krijgen. Hij stelde begin groep 8 zelf een doel, waar wij niks vanaf wisten. Toen hij het met ons deelde, hebben we hem natuurlijk wel gestimuleerd en herinnerd. Het is en blijft een kind. De intrinsieke motivatie was groot, maar ook was hij simpelweg gegroeid in zijn hele doen en laten. Het is toch gewoon heel stressvol om zulke dingen te horen als je zo jong bent, helemaal als het binnen twee jaar zo wisselt?
‘Ik snap er niks van’
Gisteren belde hij trots met oma. ‘Ja oma, ik begon op vmbo -kader, toen kreeg ik mavo/havo en nu havo/vwo. Ik snap er niks van maar ben er heel blij mee.’ Ik snap het wel, dat het kind het niet begrijpt. Ik vind groep 6 ook veel te jong om al zo’n advies te delen met het kind zelf. Wij waren verplicht om hem mee te nemen naar het gesprek op school. Mochten de scholen het advies al zo vroeg willen blijven delen, zou mijn voorkeur uitgaan naar een gesprek zonder kind. Gewoon om eens te kijken hoe het gaat, waar het nu staat, waar de sterke en zwakke punten liggen en waar het kind nog verder in begeleid kan worden. En dan kan het advies in groep 7 verder met het kind gedeeld worden. Ze zijn nog zo jong en zijn helemaal in de ontdekkingsfase. Laat ze lekker aanklooien, ontdekken, leren, spelen, met de pet ernaar gooien, op hun bek gaan en weer opkrabbelen en alles oppakken.
Schooladviesstress
In twee jaar kan er nog van alles gebeuren. Kijk maar naar ons kind. En ook al was die groei er helemaal niet geweest, dan was ik evengoed heel trots op hem geweest. Ze doen het toch maar, die ukkies. Ik vind alleen dat een advies in groep 6 nergens op slaat en dat het de druk bij de kinderen alleen maar opvoert. Ze worden al vroeg een richting op geduwd wat helemaal niet nodig is. Maar ook bepaalde ouders kunnen hier absoluut niet mee omgaan. Ik heb het woord schooladviesstress echt al een paar keer horen vallen en dat vind ik echt van de zotte. Ouders die bovenop hun kind zitten, maar ook bovenop de docenten, om er maar voor te zorgen dat hun kind echt een mooi advies krijgt. Ik denk echt dat daar nog veel winst valt te behalen. Het is al fijn dat er nu wordt gewerkt met een doorstroomtoets, waardoor het schooladvies alleen nog naar boven kan worden bijgesteld en er dus minimale druk is voor de kinderen. Maar als ook nog eens het voorlopig schooladvies later gecommuniceerd kan worden, of in ieder geval in groep 6 anders genoemd kan worden door het gewoon een voortgangsgesprek zonder label te noemen, denk ik dat dat helemaal ten goede komt. Voor het kind, maar ook zeker voor bepaalde ouders.
Disclaimer: niet elke school doet aan een schooladvies in groep 6. Onze school heeft ervoor gekozen om het wel te doen.
Van verschillende kanten krijg ik berichten op dit blog. Ik hoor van IB’ers dat een schooladvies in groep 6 niet meer gegeven wordt en dat het op sommige scholen zelfs in groep 7 niet gegeven wordt of als uitstroomverwachting wordt gecommuniceerd. Ik heb eerdere toevoegingen van IB’ers aan dit blog verwijderd, aangezien de berichtgeving niet duidelijk genoeg was voor me. Mocht je hier vragen over hebben of willen weten hoe dat bij jullie op school gaat, raad ik je aan om contact op te nemen met school en de IB’er van daar te vragen naar meer informatie! Ik schrijf dit blog alleen uit eigen ervaring.
