Ons kind zit nu bijna drie weken op de middelbare school, en wat een wereld van verschil met groep 8. Zondag zat hij puffend aan zijn huiswerk. Het plan was dat hij het vrijdag al zou maken, zodat hij in het weekend even schoolvrij zou hebben. Maar toen hij vrijdag thuiskwam om 16.00 uur na school, was hij lijkbleek en compleet uitgeput van de week. De nieuwe indrukken, de lange dag, het moeten schakelen tussen vakken en docenten, het was ineens even teveel.
Tot in den treure
Het is niet dat de stof moeilijk is. Integendeel, inhoudelijk kan hij het prima aan. Maar de hoeveelheid huiswerk, het plannen, het zelfstandig werken en het omgaan met de lange dagen, dat is een enorme omslag. In groep 8 draaide alles om gezelligheid: kamp, musical, afscheid nemen van de basisschool. De musical werd tot in den treure geoefend, tot hij op een gegeven moment zei: ‘Ik ben er helemaal klaar mee’. Helemaal waardevol natuurlijk zo’n groep 8, want de basisschool moet ook leuk afgerond worden. Maar op het gebied van leren leren en plannen gebeurde er niets. Tel daar bij op dat er vrijwel geen huis- en leerwerk was. En als dat er wel was, had Skyler dat binnen vijf minuten gepiept.
Eerlijk gezegd weet ik niet hoe het op andere basisscholen gaat, en misschien verschilt het ook per kind. Ik kan me niet goed herinneren dat de overgang voor mij zelf ooit zo groot was. Vast wel. Het zal er ook wel gewoon bij horen. Maar nu ik het van dichtbij zie, vind ik daar toch iets van.
Gelukkig vindt hij de middelbare school wél leuk. Hij zit bij zijn beste vriend en een basketbalvriend in de klas. Hij legt makkelijk contact en heeft al wat vrienden gemaakt. Toch merk ik dat het een hoop energie kost. En als ouders proberen we hem te begeleiden, maar dat vind ik soms nog best lastig. Want hoe help je je kind het leren leren en plannen onder de knie te krijgen, zonder dat je het zelf overneemt?
Groep 9
Vorig jaar had ik voor mijn werk een interview op een privéschool die een groep 9 aanbiedt. Dat jaar is bedoeld voor kinderen die cognitief of mentaal nog niet helemaal klaar zijn voor de middelbare school. Ik vond het gelijk een briljant idee. Want het laat zien dat een zachte landing wél kan: een jaar waarin kinderen leren plannen, leren leren, omgaan met zelfstandigheid en langere dagen en dat alles in een veilige, begeleide omgeving. Na afloop zijn ze er vaak wel klaar voor. Hoe zij die overgang naar de brugklas dan ervaren, weet ik natuurlijk niet. Maar het concept zelf vind ik goud waard. Jammer dat het duizenden euro’s per jaar kost.
Maar waarom doen we dat niet standaard in groep 8? Waarom gebruiken we dat jaar niet om kinderen voor te bereiden op de brugklas? Nu voelen ze zich van het warme bad van groep 8 ineens in het koude water van de brugklas gegooid. Natuurlijk, de meesten leren zwemmen. Maar wat zou het fijn zijn als er een trapje was, een beetje begeleiding, zodat de overgang minder hard aankomt.
Zachtere landing
Misschien is het tijd om groep 8 opnieuw te bekijken. Niet alleen als feestelijk afscheidsjaar, maar als kans om kinderen voor te bereiden op de brugklas. Voor hen, en ook voor ons als ouders, die met lede ogen toekijken hoe ze zich in dat diepe water een weg proberen te banen. Een zachte landing maakt het leren zoveel leuker en een stuk minder uitputtend. Natuurlijk kunnen wij als ouders veel en natuurlijk kregen wij ook tijdens de ouderavond te horen dat de kinderen moeten wennen en tot de herfstvakantie niet in hun hum zijn. Maar ergens is het ook zonde, dat het ze zoveel energie kost dat ze niet ook een beetje genieten van die eerste periode.
Kamp
Vanmorgen heb ik Skyler uitgezwaaid. Hij is de komende dagen op brugklaskamp. Hij zag er een beetje tegenop en dat snap ik wel. Niet alleen omdat hij gaat kamperen met dit kutweer (zo sneu), maar ook omdat hij gewoon heel erg moe is van het wennen deze eerste weken. Ik snap dat het in het kader van teambuilding en gezelligheid is, maar dit had beter gelijk in de eerste week, en anders even iets later in het jaar gekund. Tijdens de mentoruren, die normaal in het teken van leren leren en plannen staat (zoals ze op de ouderavond vertelden), hebben ze het ook vooral over het kamp gehad. Deden ze dingen om elkaar beter te leren kennen. Ik snap het. Echt. Maar juist deze eerste weken zijn weer cruciaal als het om het leren en plannen gaat. Daar mag best de focus op liggen. Dat is immers de basis van de rest van de middelbare schooltijd.
Kritisch
Ik merk dat ik kritisch word op het onderwijssysteem. Ik schreef al eerder over schooladviezen die veel te vroeg komen en zie nu ook van dichtbij hoe groot deze overgang is. Ik snap sommige keuzes gewoon niet helemaal. Ik hou helemaal niet van gepamperde kinderen en ze mogen thuis wel aan de bak en hard werken, maar er zijn echt punten die anders kunnen. Ik vind het huiswerk prima, het zelfstandig leren, het plannen. Maar ik mis ergens wel die connectie tussen de basisschool en de middelbare school. Het ging hier van ‘helemaal niks’ naar ‘volle bak alles wel’. We hebben ons kind geprobeerd voor te bereiden op de middelbare school. Veel open dagen bezocht, lesjesmiddagen gevolgd, thuis veel gesprekken erover gevoerd. We zitten er nu ook bovenop qua huiswerk maken, dingen opschrijven en samen zijn week doorlopen. Maar de echte overstap maakt hij in zijn hoofd. En ik snap best dat hij daar even aan moet wennen.
