Opvoeden, wat is dat?

Het is de week van de opvoeding, las ik net op Facebook. Tsja, er is een week of dag voor álles, dus waarom niet voor de belangrijke taak die wij als ouder hebben? De week draait officieel om ontmoeting en uitwisseling tussen ouders, medeopvoeders, kinderen en jongeren. Daarbij staat een positieve benadering voorop. Maar vandaag wil ik gewoon eens gezellig met jullie babbelen over opvoeden. Want opvoeden, wat is dat eigenlijk? En doen we het eigenlijk wel goed?

Wát een taak

Opvoeding is het proces waarin een persoon – meestal een kind – wordt gevormd naar de normen en waarden van diens opvoeder(s) en daarmee meestal naar de voornaamste normen en waarden van de samenleving waarin hij leeft. Aldus onze grote vriend Wikipedia. Opvoeden is dus iets heel persoonlijks en voor iedereen anders. Het is wel fijn als je met je partner op één lijn zit, maar voor de rest heb je met niemand iets te maken en voed je op middels je eigen normen en waarden. Die dan weer grotendeels hetzelfde zijn als de rest van onze samenleving. We weten allemaal immers wel hoe we ‘netjes’ moeten functioneren.

Ik vind het nogal een taak, zo in het leven. Natuurlijk wist ik dat, voordat ik überhaupt aan kinderen begon. Dat het niet zomaar iets is, een kind, en dat daar daadwerkelijk wat mee gedaan moet worden om het tot een mooi, goed en zelfstandig individu groot te brengen. Maar heel eerlijk? Ik doe eigenlijk maar wat en vraag me toch af hoe dat ‘wat’ uiteindelijk zijn uitwerking gaat hebben. Glazen bol, anyone?

Welke stroming?

Er zijn verschillende opvoedingsstromen te vinden, de één nog ingewikkelder dan de ander. Terwijl een ander zich hier misschien in verdiept en duidelijk voor ogen heeft welke stroming zij aantrekkelijk vinden en hoe zij hun kind willen gaan opvoeden, volgen wij hier in huis de Raymond & Shirley methode. Ik heb geen idee wie de verschillende opvoedkundigen zijn, welke pedagoog wat heeft geroepen en welke techniek nu weer hip is. We staan op, hebben duidelijke regels waar we ons allemaal aan houden, respecteren elkaar, ik zeg af en toe nee tegen Skyler maar veel vaker ja, we hebben het gezellig en we gaan naar bed. En zo gaat het de volgende dagen weer verder. Raymond en ik proberen het goede voorbeeld te geven zodat Skyler een goede basis krijgt. Toch ben ik steeds vaker aan het nadenken over de toekomst. Wat voor consequenties hebben ons handelen en hoe beïnvloeden we op deze manier, positief en nog veel erger negatief, ons kind? Interessant om eens over na te denken.

Verwend nest

Krijg je echt een verwend nest als jouw kindje af en toe eens leuk speelgoed mag uitzoeken terwijl het niet jarig is, het geen feestdag is en er eigenlijk helemaal geen reden voor is? Wordt het echt zo’n geval dat alleen maar leeft op brood omdat hij of zij weigert om te eten en je toch steeds toegeeft en een boterham met smeerkaas staat te smeren? Slaapt ‘ie echt tot zijn 18e bij je in bed omdat je hem net even te vaak bij je neemt? Wordt het echt een crimineel, omdat je het laat huilen en het kind daarom geen liefde schijnt te voelen? En die verschrikkelijke schermtijd, wat heeft dát wel niet voor invloed… Anders gezegd: heeft de opvoeding van nu daadwerkelijk zoveel consequenties voor de toekomst en de ontwikkeling van het kind of is het meer het voorbeeld dat jullie als ouders uitstralen en de grote lijnen die jullie volgen? Uiteraard is het complete plaatje uiteindelijk van belang, I get it. Alle jaren dat jullie je opvoedingsskills in de strijd hebben gegooid om hopelijk een goede persoonlijkheid neer te kunnen zetten. Maar ja, die kleine steekjes hè?

Natuurlijk is het belangrijk in huis om regels te hebben. Om naar elkaar te luisteren, elkaar te respecteren en je goed te beseffen dat je de komende jaren nog wel met elkaar onder één dak woont. Er wordt niet gescholden, er wordt niet geslagen en er wordt normaal gecommuniceerd. Nee is nee, maar soms valt er toch wat te onderhandelen. Allemaal dingen die hier in huis gelden, nu al. Maar we zijn mensen en houden ons zelf ook niet altijd aan de regels. Hebben we als ouder invloed op veel dingen? Als ik kijk naar Family Island of Supernanny zie ik toch wel vaak dat de ouders inderdaad een grote invloed hebben gehad op het gedrag van hun kroost. Het verkeerde handelen terwijl je denkt dat je het goed doet, het verkeerde communiceren terwijl het voor jullie goed voelde, regels die misschien iets strakker mochten, teveel aandacht voor andere dingen in plaats van voor het kind. En dat jaagt me toch een beetje de stuipen op het lijf.

Positieve, losse gang van zaken

Raymond en ik zijn makkelijk in de opvoeding. Ik wat makkelijker dan Raymond; hij is toch wel wat consequenter. Toch hebben we hier onze eigen weg in gevonden en kunnen we spreken van een positieve, losse gang van zaken hier in huis. Skyler mag best veel, zo tussen alle grenzen door. En toch merken we aan alles dat het uiteindelijk vanzelf losloopt en de losse regels zijn vruchten afwerpt. Skyler die steeds tussen ons in belandde vanwege de slechte nachten en nu al wekenlang doorslaapt in een eigen bed, Skyler die ’s avonds nog steeds niet wil eten maar langzamerhand wel meer interesse begint te tonen in de maaltijden, Skyler die net even dat cadeautje teveel van zijn moeder krijgt maar toch ook goed weet wanneer nee, nee is. Skyler is een jongetje dat ontzettend lief is, zichzelf onwijs goed kan vermaken, amper last heeft van driftbuien en dat zich nu heel erg goed ontwikkelt.

Voor nu gaat het dus erg goed als we kijken naar de opvoeding zoals wij die hier thuis hanteren. Maar ja, we kunnen niet in die glazen bol kijken. Ik vraag me steeds vaker af wat opvoeden nu precies is, of de touwtjes niet strakker moeten, om vervolgens naar een blij kind te kijken dat het onwijs naar zijn zin heeft thuis. En dan besef ik me weer dat opvoeden maar ‘wat doen is’. En dat we daarom helemaal op de goede weg zitten, als we onze stroming maar aanhouden. Maar dat dachten de ouders op Family Island of de papa en mama die huilend bij Jo Frost staan ook. We kunnen niet anders doen dan ons best, om vervolgens over een paar jaar te zien hoe het kind terecht is gekomen. En anders RTL4 bellen, ze hebben tegen die tijd vast wel weer een goeroe ingehuurd die jullie op het rechte pad krijgen met hun zelfbedachte theorietjes.

Vertel eens; heb jij een duidelijk beeld voor ogen hoe opvoeding hoort te zijn? Volg je daarin een bepaald iemand met een theorie of ben je daar, net als ik, helemaal niet in thuis?