Begin van het schooljaar gingen wij met de leerkrachten van ons kind om tafel. Nu hij in groep 8 zit, wilden we toch nog eens serieus aankaarten waar we al drie jaar tegenaan liepen: mega hoge scores op school, hele wisselende en vaak te laag uitvallende IEP-resultaten, uitspraken als ‘ik vind alles veel te makkelijk’ en een schooladvies van ‘hooguit vmbo kader’ tot aan ‘als hij zo doorgaat, haalt hij makkelijk vwo.’ Met de middelbare school in het vooruitzicht, vonden we het tijd worden om iets meer duidelijkheid te krijgen over zijn kunnen. De juf belde me niet veel later: ‘we willen hem inschrijven voor de NIO-test’.
NIO-test
NIO staat voor Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau. Deze toets kan worden afgenomen in groep 7 of 8 en geeft een indicatie van het niveau voor de middelbare school. Sommige scholen zetten dit regelmatig in; onze school kiest er alleen voor bij uitzonderingen. De toets werd bij ons extern afgenomen. Hij moest ervoor een ochtend naar een andere locatie.
De toets duurt in totaal 2 uur en bestaat uit 6 onderdelen:
Verbaal:
- Synoniemen
- Analogieën
- Categorieën
Symbolen:
- Getallen
- Rekenen
- Uitslagen
Capaciteit
Het kind moet deze onderdelen allemaal binnen een bepaalde tijd maken. Die tijd kan liggen tussen de 5 en 15 minuten. De meeste gedeeltes bestaan uit 20 tot 30 meerkeuzevragen. Ruimtelijk inzicht (Uitslagen) vormt hierop de uitzondering en heeft maar 8 opgaven. De toets wordt in groepsvorm afgenomen, dus het kind zit in een lokaal met anderen. De NIO is geen doorstroomtoets, maar een intelligentietest. De test kijkt dus naar wat een leerling zou moeten kunnen, ofwel naar intelligentie/verborgen talenten. Doorstroomtoetsen meten juist de schoolvorderingen. Daarmee bedoelen we de kennis die de leerling in 8 jaar tijd op de basisschool heeft opgedaan. Soms scoort een kind op NIO-toets hoger dan verwacht, omdat het de capaciteiten nog niet volledig heeft laten zien bij andere toetsen. (Bron: wijzeroverdebasisschool.nl)
De uitslag van de toets is dus niet gelijk een schooladvies en dient vooral als second opinion. Nu hebben wij de toets al in november laten afnemen in plaats van te wachten tot het schooladvies via de leerkrachten en de doorstroomtoets. We wilden namelijk zien of alles in lijn was met elkaar en het niet gebruiken als een vinger naar de juffen van ‘zie je wel’. Gewoon om te zien waar ons kind staat en of hij wel echt laat zien wat hij kan. Dat wisselt namelijk wel per schooljaar.
Zien waar hij staat
Ons kind was na de test onwijs enthousiast: ‘ik vond dit de leukste toets die ik ooit heb gemaakt!’ Gelukkig was hij niet gespannen, maar we hebben hem ook duidelijk gemaakt dat hier niks vanaf hangt. Dat we gewoon willen zien waar hij staat, juist omdat zijn schooluitslagen zo wisselen. Hij vond dat zelf ook wel interessant om te weten, en dus hing er geen spanning aan vast.
Ik heb de laatste tijd wat boeken gelezen over hoogbegaafdheid en kon veel dingen afstrepen. Maar we wilden niet direct voor een hoofdbegaafdheidsonderzoek gaan. Niet alleen vanwege hoge kosten en wachtlijsten, maar ook omdat ik er niet zo van houd om een kind een stempel te geven. We wisten het niet zeker en wilden die term dan ook even bij hem weghouden. Maar een intelligentietest zagen we wel zitten. En hij ook.
Schooladvies
Vanwege de decembermaand duurde de uitslag iets langer, maar afgelopen week kwam de brief dan eindelijk binnen. Net na het gesprek dat we met zijn leerkrachten hadden over het schooladvies. Ik was zo benieuwd wat de NIO-test zou zeggen. We waren het volmondig eens met het schooladvies van de leerkrachten, alhoewel ik het randje vwo (hij kreeg havo/vwo) niet heel passend vond en we hem echt een havo-kind vinden. Maar hé, het is leuk dat hij heeft laten zien en dat de leerkrachten denken dat hij misschien die combi ook aan kan. In groep 6 kreeg hij vmbo kader waar we het niet mee eens waren; in groep 7 was dat mavo/havo, wat we ook nog niet helemaal passend vonden, maar wel meer in de goede richting. Ze zeggen weleens dat je als ouder (als je heel realistisch kijkt en niet te veel je kind aan het drillen bent om maar zo hoog mogelijk te scoren) je kind het beste kent. Wat ons betreft klopt dat voor de volle 100 procent.
Op een lijn
Zonder in details te treden over alle uitslagen en cijfertjes, kwam er als conclusie uit dat ons kind het beste tot zijn recht komt op de havo, met een staartje vwo. Vmbo gaat hem te makkelijk worden, op basis van de testresultaten. Vwo is op sommige vlakken misschien haalbaar, maar op andere gebieden niet realistisch. En jeetje, wat vonden we dit fijn om te horen. Dat het sinds dit jaar allemaal een beetje recht is getrokken en dat zowel de leerkrachten als wij dezelfde mening delen als wat de testresultaten vertellen. We hebben op basis van deze uitslagen ook besloten om qua hoogbegaafdheid niet door te pakken en het te laten voor wat het is. Mocht hij tijdens de middelbare schoolperiode ergens tegenaan lopen, hebben we altijd die optie nog.
Doorstroomtoets
In februari komt de doorstroomtoets eraan. We hebben gelukkig een kind dat zich niet (meer) zo druk maakt om deze uitslag. Nadat hij in groep 6 een voorlopig advies kreeg en dat heel demotiverend voor hem was, lag er toch wel een druk op het advies in groep 7 en daarna in groep 8. Maar aan het begin van dit schooljaar heeft hij zelf, waar we niks vanaf wisten, een doel gesteld en daar naartoe gewerkt. De leerkrachten kwamen daarna met het schooladvies waar hij (en wij) ontzettend trots op is (zijn). De NIO lag in diezelfde lijn. Mocht hij bij de doorstroomtoets anders presteren dat daar vwo uitkomt, gaan we daar niet in mee. Daar zal hij doodongelukkig worden. Ons kind gaat liever basketballen en gamen dan leren en is liever lui dan moe als het om schoolwerk gaat. Op de havo zal hij voldoende uitdaging krijgen, zonder dat het hem te moeilijk wordt. Te makkelijk demotiveert hem, maar te moeilijk ook. We hopen dat hij ‘gewoon lekker’ op zijn plek zit, prima functioneert en genoeg tijd over houdt voor zijn sport. Want dat is waar hij het meest gelukkig van wordt.
Uiteindelijk is het altijd maar afwachten hoe de middelbare schooltijd verloopt. Misschien gaat hij fluitend door de tweejarige brugklas en wordt het niveau bijgesteld, maar ik denk dat wij het als ouders (en als school in groep 8) best goed ingeschat hebben. Dat het niveau wat wij passend vinden ook nog eens past bij zijn IQ, is een fijne bijkomstigheid. Het belangrijkste is dat hij op de juiste plek gaat zitten. En dat is voor ons en de school bevestigd.
Dit blog is geschreven uit eigen ervaring. Uiteindelijk moet iedere ouder zelf de keuze maken hoe het omgaat met testresultaten en schooladviezen. Uiteraard begrijpen we dat zo’n test als dit een momentopname is. Maar wel een die wat ons betreft ondersteunend en bevestigend is bij het advies van school.
